Is-Sistema Riproduttiva tal-Irġiel
Is-sistema tipika ta' riproduzzjoni maskili tikkonsisti f'organi ġewwa u barra l-ġisem.
L-anatomija sesswali tipika esterna tal-irġiel tinkludi:
- Il-pene
- L-iskrotu (li jżomm it-testikoli)
- Il-perinew
Iż-żewġ partijiet prinċipali tal-pene huma r-ras u l-għerq. Ir-ras tkun imdawra bil-ġilda (prepuzju). Il-prepuzju jista' jitneħħa b'mod kirurġiku - iċ-ċirkonċiżjoni.
- Il-pene jikkonsisti mill-corpus cavernosum u l-corpus spongiosum. It-tnejn li huma huma meħtieġa biex ikun erezzjoni. Dan tal-aħħar fih l-uretra (it-tubu li minnu l-awrina u s-semen joħorġu mill-ġisem) u jifforma l-glans penis (ir-ras). L-erezzjoni sseħħ meta l-pene jimtela bid-demm, jibbies, jikber aktar fit-tul u fil-wisa', u jkun iħares 'il barra u 'l fuq mill-ġisem. Id-daqs tal-pene jista' jvarja.
- It-testikoli jipproduċu u jaħżnu l-isperma, u l-perinew huwa ż-żona bejn il-borża tal-iskrotu u l-anus u huwa sensittiv ħafna. L-anatomija maskili tipika għandha żewġ testikoli fejn issir l-isperma u jiġu prodotti ormoni.
- It-testikoli huma protetti minn borża ta' ġilda ratba msejħa l-iskrotu. L-iskrotu jiddendel barra mill-ġisem wara l-pene u bejn ir-riġlejn. It-temperatura tat-testikoli għandha tkun waħda bierda biex tipproduċi l-isperma. Fil-kesħa, it-testikoli jinxtorbu, filwaqt li fis-sħana jaqgħu biex jibirdu.
- It-testikoli jipproduċu t-testosterone (l-ormon "maskili"), li jikkawża l-produzzjoni u t-tkabbir tal-isperma. Dan l-ormon huwa importanti wkoll għall-ispinta sesswali u karatteristiċi bħat-tkabbir tax-xagħar u t-tħaxxin tal-vuċi.
Internament, l-anatomija sesswali tipika maskili (li hija involuta fit-trasport tas-semen) tinkludi:
- Il-vas deferens,
- It-tubi tal-eġakulazzjoni,
- L-uretra
L-organi riproduttivi tipiċi interni maskili jinkludu wkoll l-organi sesswali aċċessorji. Dawn huma tliet glandoli li jipproduċu fluwidi li jitħalltu mal-isperma biex jagħmlu s-semen. Is-semen huwa l-likwidu li joħroġ mill-pene matul l-eġakulazzjoni. Il-vas deferens iġorr l-isperma lejn l-uretra qabel l-eġakulazzjoni. It-tubi tal-eġakulazzjoni jkomplu t-twassil tas-semen fl-uretra, filwaqt li jżidu tnixxijiet u addittivi mill-prostata.
It-tliet glandoli jinsabu ħdejn il-bużżieqa tal-awrina tal-awrina u jissejħu:
- Tubi seminali
- Glandoli tal-prostata
- Glandoli bulbouretrali (ta' Cowper/Cowper's glands)
It-tubi seminali jipproduċu l-fluwidu li fih tgħum l-isperma. Jipprovdu mezz li minnu l-isperma tilħaq l-ooċita (iċ-ċellola tal-bajda), kif ukoll jipprovdu sors ta' enerġija għall-moviment tal-isperma. Dan il-fluwidu mbagħad jidħol fl-uretra, li huwa t-tubu li jieħu l-isperma barra l-pene. Il-glandola tal-prostata hija struttura żgħira li tinsab taħt il-bużżieqa tal-awrina li tipproduċi fluwidu li jiġi rilaxxat ukoll mal-isperma biex jinnewtralizza l-aċidità tal-kanal vaġinali.
Fatti dwar iċ-ċelloli tal-isperma:
- L-isperma ssir kontinwament f'tubi mkebbin f'kull testikolu, u tieħu madwar 80 jum biex tiġi prodotta
- L-isperma tibda tiġi prodotta fil-pubertà
- It-testikoli jistgħu jipproduċu madwar 100 miljun sperma kuljum
- L-isperma tgħaddi mill-utru fi żmien sagħtejn sa 7 sigħat
- L-isperma tista' tgħix għal 5–7 ijiem f'ġisem tipiku ta' mara f'kundizzjonijiet tajbin